پمپ یا تلمبه چیست؟
پمپ وسیله ای است مکانیکی برای جابجایی و انتقال انواع مایعات که با افزایش فشار، باعث جابجایی مایعات به ارتفاع بالاتر (با افزایش هد) یا حتی پایین تر (حوضچه یا مخزن) می شود. به عبارتی دیگر، پمپ انرژی مکانیکی را از یک منبع خارجی مانند موتور گرفته و به سیال مایعی که در حال عبور از آن است منتقل می کند. پمپ ها در صنایع مختلف کاربردهای فراوانی دارند. پمپ ها از منابع انرژی مختلفی استفاده می کنند که شامل پمپ ها با کارکرد دستی، برقی، موتورهای درون سوز و نیروی باد می شوند پمپ ها دارای اندازه های مختلفی هستند که از سایز میکروسکوپی برای کارهای پزشکی تا پمپ های بزرگ صنعتی را شامل می شود. پمپ ها دارای انواع مختلفی هستند که هر کدام کاربرد خاصی دارند.
انواع پمپ
مشخصات اصلی پمپ
مشخصات اصلی پمپ | |
قدرت یا توان موتور | بیانگر مقدار انرژی است که موتور به طور مداوم می تواند تولید کند و اغلب با واحد کیلووات (kW) یا اسب بخار (HP) اندازه گیری می شود. |
سرعت چرخش | تعداد دور چرخشی که پروانه پمپ در یک دقیقه انجام می دهد و با واحد دور در دقیقه (RPM) مشخص می گردد. |
حداکثر ارتفاع پمپاژ (هد) | بیشترین ارتفاعی که پمپ قادر به فرستادن سیال است و با واحد متر (m) بیان می شود. |
حداکثر دبی (مقدار سیال انتقالی) | حداکثر حجم سیالی که پمپ در واحد زمان پمپاژ می کند و معمولاً با واحد مترمکعب بر ساعت (m³/h) یا لیتر بر ثانیه (L/s) اندازه گیری می شود. |
دهانه ورودی و خروجی پمپ | قطر دهانه ورودی و خروجی پمپ که تعیین کننده میزان سیالی است که می تواند وارد و خارج شود و اغلب با واحد اینچ یا میلی متر مشخص می گردد. |
مواد ساخت | مواد به کار رفته در ساخت پمپ که باید به نحوی انتخاب شود که در برابر خوردگی و سایش ناشی از سیال پمپاژ شونده مقاومت لازم را داشته باشد. |
فشار کاری | حداکثر فشاری که پمپ می تواند در سیستم ایجاد کند و با واحد پاسکال (Pa) یا بار (bar) اندازه گیری می شود. |
برای کسب اطلاعات بیشتر با مشاورین ما تماس حاصل فرمایید
05135231610 - 09151597361
بخش های مختلف پمپ های فاضلاب
بخش های مختلف پمپ های فاضلاب | |
موتور | منبع قدرت برای درایو کردن پروانه پمپ، که می تواند الکتریکی، بنزینی، یا دیزلی باشد. موتور، محرک اصلی پمپ است که انرژی مکانیکی لازم برای کار پمپ را فراهم می کند. |
پروانه | بخش چرخنده ای که با گردش خود مایع را به داخل و خارج از پمپ هدایت می کند. پروانه ها می توانند از انواع مختلفی باشند، متناسب با نوع فاضلاب و جامداتی که ممکن است در آن حضور داشته باشند. |
محفظه پمپ | بدنه ای حاوی پروانه که مسیر جریان سیال را مشخص کرده و فشار لازم برای مکش و دفع مایعات را ایجاد می کند. |
سیستم خردکن | در پمپ های فاضلابی که با فاضلاب هایی که حاوی جامدات هستند کار می کنند، گاهی اوقات خردکن هایی برای کاهش اندازه این جامدات و جلوگیری از گرفتگی پمپ نصب می شوند. |
درزگیر یا سیل مکانیکی | برای جلوگیری از نفوذ سیال به داخل موتور و تجهیزات برقی، درزگیرها بین موتور و پروانه قرار داده می شوند. |
لوله مکش و دهش | لوله مکش مسیری است که مایع از آن وارد پمپ می شود و لوله دهش مسیری است که پمپ مایع را از خود خارج می کند. |
صافی مکش | یک صافی یا فیلتر در ورودی مکش پمپ قرار دارد تا جلوی عبور جامدات بزرگ‌تر را بگیرد و از ورود آن ها به داخل پمپ جلوگیری کند. |
با توجه به اندازه، طراحی، و نیازهای خاص پروژه، ممکن است پمپ های فاضلاب قطعات اضافی دیگری نیز داشته باشند. | |
انواع پمپ بر اساس نوع کارکرد
دسته بندی های مختلفی از پمپ ها (pumps) بر حسب کارکرد، ساختمان داخلی، روش انتقال به سیال، جنس متریال، مایعی که پمپ می کنند، وضعیت نصب و غیره وجود دارد. یکی از روش های رایج و جامع برای دسته بندی پمپ ها، روش انتقال انرژی به سیال است که به دو روش دینامیکی و جابجایی تقسیم بندی می شوند:
- پمپ جابجایی مثبت (Positive Displacement Pump)
پمپ جابجایی مثبت نوعی از پمپ است که با به دام انداختن مقدار ثابتی مایع مانند آب و محبوس کردن و سپس آزاد کردن ناگهانی آن، باعث حركت مایعات پر فشار مایع مورد نظر می‌شود. برخی از انواع پمپ های جابجایی مثبت، دارای یک حفره انبساطی در سمت مکش و یک حفره کاهنده در سمت تخلیه خواهند بود. با بزرگ شدن حفره در سمت مکش، مایع به داخل پمپ راه می‌یابد و با کاهش حجم حفره کاهنده، مایع تخلیه می‌شود. لازم به ذکر است که حجم مایع بار در هر چرخه عملیاتی ثابت خواهد بود و تکرار عملکرد فوق منجر به پمپاژ آب خواهد شد.
پمپ های جابجایی مثبت خود به دو نوع دورانی (Rotary) و رفت و برگشتی (Reciprocating) دسته بندی می گردند.
- پمپ دینامیکی یا جابجایی غیر مثبت (Non Positive Displacement Pumps)
پمپ‌های جابجایی غیر مثبت (دینامیکی) نوعی پمپ شتاب‌دار هستند که با افزایش سرعت جریان، انرژی جنبشی به سیال اضافه می‌کنند. این انرژی در صورت کاهش سرعت قبل از خروج از پمپ، به انرژی پتانسیل (فشار) تبدیل می‌شود. عملکرد این پمپ‌ها بر خلاف پمپ‌های جابجایی مثبت است و به همین دلیل به آنها “غیر مثبت” گفته می‌شود. پمپ‌های سانتریفیوژ و پروانه‌ای نمونه‌هایی از این نوع پمپ‌ها هستند.
تفاوت پمپ های مکانیکی و جابجایی مثبت چیست؟
- پمپ های جابجایی برای مقادیر اندک جریان در فشارهای بالا و برای مایعات لزج به کار می روند و پمپ های دینامیکی معمولا برای فشارهای متوسط و جریان های زیاد کاربرد دارند.
- در پمپ های جابجایی انرژی مورد نظر به صورت مستقیم به فشار تبدیل می شود و در پمپ های مکانیکی انرژی افزوده شده ابتدا به سرعت تبدیل می شود و سپس در حلزونی یا دیفیوزر به فشار تبدیل می شود.
- در پمپ های جابجایی حداکثر فشار با توجه به فشار سیستم تعیین می شود به این معنی که تا جایی که درایو پمپ توان داشته باشد، پمپ فشار خود را به میزان مورد نیاز سیستم می رساند. حداکثر انرژی (فشار یا هد) در پمپ های دینامیکی محدود است که این فشار با بستن کامل شیر خروجی در جریان صفر به وجود می آید.
- در پمپ های جابجایی، انرژی در پریودهای معینی به سیال ارسال می شود و در پمپ های دینامیکی انرژی به طور پیوسته به مایع و سیال ارسال می گردد.
هنگام انتخاب پمپ فاضلاب به این موارد توجه کنید:
- کاربرد پمپ : پمپ های فاضلاب برای موقعیت های مختلف طراحی شده اند، مثلاً برای استفاده خانگی، صنعتی، کشاورزی، یا تصفیه خانه های فاضلاب. پیش از خرید، کاربرد مد نظر خود را مشخص کنید.
- نوع پمپ : پمپ های غوطه ور، خشک و شناور از انواع پمپ های فاضلاب هستند. هرکدام برای شرایط خاصی مناسب هستند.
- حجم و فشار : مقدار آبی که باید پمپ شود و فشار مورد نیاز برای انتقال آب را باید بدانید. این موارد بر اندازه و نوع پمپ تاثیر می گذارد.
- مواد سازنده : پمپ ها با مواد مختلفی ساخته می شوند. موادی که در برابر خوردگی و سایش مقاوم باشند در بلندمدت بهتر عمل می کنند.
- دانه‌بندی مواد جامد : پمپ های فاضلاب باید قادر به پمپ کردن جامدات موجود در فاضلاب باشند.
- هزینه های عملیاتی : علاوه بر قیمت خرید، به مصرف انرژی و هزینه های نگهداری و تعمیر نیز توجه کنید.
تعمیر و نگهداری پمپ های آب و فاضلاب
بررسی دوره ای: پمپ ها باید به طور منظم برای شناسایی علائم ساییدگی، خوردگی یا آسیب دیدگی بررسی شوند.
صداهای غیر معمول: به صداهای غیرمعمولی که از پمپ شنیده می شود توجه کنید، زیرا این صداها ممکن است نشان دهنده وجود مشکلی مانند جامدات گیرکرده در پروانه یا مشکل در بلبرینگ های آن باشد.
تمیز کردن به موقع: صافی ها و ورودی های پمپ باید به طور مرتب تمیز شوند تا اطمینان حاصل شود که جریان بدون مانع است.
تعویض روان کننده ها: روغن کاری بلبرینگ ها و دیگر اجزای متحرک باید به صورت دوره ای انجام شود، مطابق با دستور العمل های سازنده.
تست الکتریکی: بررسی های الکتریکی باید به طور منظم انجام شود تا اطمینان حاصل شود که سیم بندی ها سالم هستند تا از خطر آتش سوزی یا شوک الکتریکی جلوگیری شود.
کنترل درزگیرها و سیل ها: سیل ها و درزگیرها باید به دقت بررسی شوند و در صورت نیاز تعویض شوند تا از نشت جلوگیری شود.
بازرسی پروانه:پروانه باید به دنبال علائم فرسایش یا خرابی بررسی شود و در صورت لزوم تعویض گردد.
چک کردن سوئیچ های خودکار: سیستم های خودکار کنترل سطح یا فشار باید به صورت منظم چک شوند تا مطمئن شوید که به درستی کار می کنند.
سرویس دهی دوره ای: یک برنامه سرویس منظم برای تعمیرات اساسی باید تنظیم شود.
دفترچه راهنما: همیشه توصیه های تعمیر و نگهداری خاص سازنده را که در دستور العمل های پمپ آمده است دنبال کنید.
به خاطر داشته باشید که تعمیرات احتمالی نیز باید توسط فردی ماهر و آموزش دیده در این زمینه انجام شود تا از ایمنی و عملکرد صحیح پمپ اطمینان حاصل شود.
